Intermezzo J-Class

In 1851 loofde the Royal Yacht Squadron een zeer barokke beker uit gemaakt door de zilversmid Garrards in Londen ,de 100 guinea cup. Dat was kennelijk de waarde toen.Het jacht dat het snelste rond het eiland Wight zeilde zou deze bokaal verdienen.Na veel geharrewar werd temidden van de adelijke Engelse zeilers ook een Amerikaanse schoener toegelaten,eigendom van een Amerikaans syndicaat met oa George Schuyler als een van de leden .
Er is uitgebreide legende vorming rond deze wedstrijd die bijgewoond zou zijn door koningin Victoria die na afloop informeerde wie er tweede was geworden en te horen kreeg " there is no second Ma'am" omdat alle Engelsen schipbreuk hadden geleden of zich hadden teruggetrokken vanwege het beestenweer.
Feit is wel dat de schoener genaamd America een Engelse loods aan boord had - lastig water daar- die het wedstrijd reglement beter had gelezen dan de anderen en adviseerde af te steken over de ondiepten en niet zoals de Engelsen deden de Nab boei te ronden die veel verder naar buiten lag .America kreeg hierdoor een voorsprong en had op de finish nog een paar minuten op het als tweede binnenkomende Engelse jacht.
de beker werd sindsdien de America,'s cup genoemd en later " liefkozend" the Auld Mug .
Het syndicaat schonk de beker aan de New York Yachtclub waar hij werd vastgeschroefd op de vergadertafel tot 1983 toen het Australia 2 gelukte met min of meer illegale hulp van de Nederlanders die hielpen de vleugelkiel te ontwikkelen, de Amerikaanse defender te verslaan .De schenking aan de NYYC werd overigens begeleid door een reglement van spelregels de Deed of Gift .Hierin werd oa bepaald hoe deze beker door uitdagers kon worden veroverd.Dat moest in de vorm van matchracing ,een tegen een, op zout water.Nadien werd het document nog tweemaal herschreven door Schuyler en het werd zo ingewikkeld dat er nu nog twee zaken lopen bij de rechtbank in New York hoe ea moet worden geïnterpreteerd .
De Engelsen waren behoorlijk gekrenkt en namen de uitdaging aan .Steeds grotere en snellere jachten werden gebouwd om te matchracen om de cup .( zie bv Lulworth of Reliance) .Het werd volledig onbetaalbaar.In de dertiger jaren besloot men daarom om te gaan varen met jachten die maximaal 86 voet op de waterlijn mochten meten ,alles binnen een strakke ontwerp formule : het J - Class jacht. de boten waren over dek ruim 40 meter lang ,slank en laag met grote overhangen en enorm zeiloppervlak .De Greyhounds of the sea en dat zijn ze nog .Vele zeilliefhebbers vinden deze boten nog altijd het hoogtepunt van het America,'s cup gebeuren.
Mr Lipton van de tea deed liefst vijf keer een poging .De laatste met Shamrock 5 .Heer Vanderbilt was zijn tegenstander.Ten gevolge van de crisistijd en de naderende tweede Wereldoorlog werd het zelfs voor deze heren allemaal te duur ,er was 40 koppen beroepsbemanning nodig om ze goed te zeilen De J,'s raakten in verval .Alle Amerikaanse J,'s werden verschroot.De Engelse rotten weg en twee werden zelfs gebruikt als woonboot liggend in de modder van een Engelse rivier ,wat achteraf gezien toch een zekere bescherming bood voor verder verval .Shamrock werd naar Italië verkocht en overleefde de oorlog in een schuur.Eind tachtiger jaren drong het langzaam door dat iets unieks verloren dreigde te gaan .Een aantal zeer vermogende zeilliefhebbers hebben vervolgens de drie originele J,'s gered en volledig gerestaureerd ,Endeavour,Shamrock en Velsheda.
Dankzij een actieve eigenaars vereniging werden er inmiddels replica,'s gebouwd van oude J,'s zoals Ranger of volgens oude bestaande ontwerpplannen zoals Hanuman,Lionheart en Rainbow.De laatste zijn allemaal in NL gebouwd waarbij of Dijkstra of André Hoek als jachtarchitect betrokken waren.
Het ziet er naar uit dat deze zeven J,'s in de St. Barth Bucket eind deze maand tegen elkaar zullen racen evenals komende zomer aan de zuidkust van Engeland als omlijsting van de Olympische Spelen.De wedstrijd rond Wight moet het hoogtepunt vormen.Een echt spektakel om zoiets te zien!
The Auld Mug ,de oudste sporttrofee ter wereld waar nog altijd om gestreden wordt is inmiddels in handen van Larry Ellison eigenaar van Oracle Systems met de reusachtige catamaran met vleugelzeil BMW-Oracle.Het speelt zich af op formule 1 niveau,kortom weer even onbetaalbaar als destijds. Crisistijd ?

zie ook voor informatie en hele mooie plaatjes www.jclassyachts.com